مردانی:
فروش بدون نسخه آنتی بیوتیک می تواند فاجعه ساز شود
به گزارش سلامت، فوق تخصص بیماری های عفونی اظهار داشت: مصرف بی رویه آنتی بیوتیک و تجویز خودسرانه دارو، درمان بیماری های ساده را دشوار و عوارض جانبی را بیشتر می کند.
خبرگزاری مهر؛ گروه سلامت:
با فروکش کردن همه گیری کووید ۱۹، توجه جامعه پزشکی جهان بار دیگر به یکی از جدی ترین تهدیدهای سلامت عمومی یعنی «مقاومت میکروبی» جلب شده است؛ معضلی خاموش اما رو به گسترش که بنا بر آمارهای سازمان جهانی بهداشت، در صورت بی توجهی می تواند تا سال ۲۰۵۰ سالانه جان حدود ۱۰ میلیون نفر را بگیرد. در ایران نیز مصرف بی رویه و خودسرانه آنتی بیوتیک ها، تجویز ناصحیح برخی پزشکان و فروش بدون نسخه در تعدادی داروخانه ها، روند رشد این بحران را تشدید کرده است. به مناسبت هفته مقاومت میکروبی با
«مسعود مردانی، فوق تخصص بیماری های عفونی و عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی»
به گفتگو پرداختیم تا به تشریح ابعاد این مشکل، نتایج مصرف نادرست آنتی بیوتیک و ضرورت آموزش عمومی برای رویارویی با این چالش ها بپردازیم.
به عنوان سوال اول درباره ی آنتی بیوتیک ها و موارد مصرف بگویید.
درباب آنتی بیوتیک ها، پس از فروکش کردن پاندمی کووید در جهان، سازمان جهانی بهداشت مقاومت میکروبی را بعنوان نخستین اولویت بهداشت و درمان جهان اعلام نمود. علت این است که بررسی های آماری نشان داده است اگر اقدام جدی انجام نشود، تا سال ۲۰۵۰ سالانه حدود ۱۰ میلیون نفر بر اثر مقاومت میکروبی جان خودرا از دست خواهند داد و این عدد نشان داده است اهمیت مقاومت میکروبی حتی از کووید ۱۹ که آن همه بحران ایجاد کرد بیشتر است، اما متاسفانه توجه چندانی به آن نمی گردد.
در دو دهه اخیر، میکروب های گرم منفی نسبت به آنتی بیوتیک های رایج مقاوم شده اند و همین مساله موجب افزایش عفونت های مقاوم به درمان شده است و تعداد قابل توجهی از این بیماران حال در بخش های مراقبت ویژه بستری هستند و برای حفظ زندگی تلاش می کنند.
هفته مقاومت میکروبی و ضرورت آموزش عمومی
به همین دلیل، هفته ای در دنیا با عنوان هفته مقاومت میکروبی تعیین شده است تا راهکارهای جلوگیری از مقاومت بررسی شود. یکی از اشکالات مهم در ایران دسترسی ساده مردم به آنتی بیوتیک ها است. در خیلی از خانواده ها نخستین فردی که آنتی بیوتیک مصرف می کند مادر یا مادربزرگ خانواده است که بمحض یک عطسه یا سرماخوردگی یکی از اعضاء خانواده، بدون آگاهی از لزوم مصرف، دارو تجویز می کند. مشکل دوم برخی پزشکان هستند که برای جلب رضایت بیماران، آنتی بیوتیک بی مورد تجویز می کنند و همین موجب افزایش مقاومت می شود.
در سراسر جهان، عفونت های ویروسی دستگاه تنفسی فوقانی شایع ترین علت مصرف نادرست آنتی بیوتیک هستند؛ بیماری هایی مانند آنفولانزا، سرماخوردگی، کرونا همگی ویروسی هستند و هیچ آنتی بیوتیکی روی آنها اثر ندارد. مصرف آنتی بیوتیک در این موارد نه تنها مفید نیست، بلکه مقاومت میکروبی به وجود می آورد و می تواند سبب بروز عفونت های بیمارستانی و حتی مرگ شود.
دسترسی آسان به آنتی بیوتیک؛ مشکل اصلی در ایران
متاسفانه در ایران داروخانه ها بدون نسخه پزشک آنتی بیوتیک می دهند که اقدامی خیلی خطرناکست و اگر مدیریت نشود، می تواند به یک فاجعه تبدیل گردد. نکته دیگر این است که در ذهن خیلی از مردم این باور غلط وجود دارد که «هر کس تب کرد باید سرم یا آنتی بیوتیک تزریقی بزند»، در صورتیکه در عفونت های ویروسی مثل آنفلوانزا و کرونا، مصرف دگزامتازون یا آنتی بیوتیک اصلاً جایگاهی در درمان ندارد و کار اشتباهی است. در صورتیکه با درمان های ساده مانند تب بُرها، داروهای ضد سرفه، ویتامین C، مصرف سبزی و میوه و استراحت، معمولا بیشتر این بیماریها بهبود پیدا می کنند، اما این آگاهی باید در مدارس، خانواده ها، رسانه ها و صدا و سیما نهادینه شود.
مصرف بی رویه آنتی بیوتیک می تواند عوارضی مانند اسهال و مشکلات گوارشی بوجود آورد و ضرر آن برای بدن بسیار بالاتر از فایده احتمالی است. که از عوارض شناخته شده این داروها شمرده می شود. حتی امکان دارد حساسیت های پوستی مانند دانه های خارش دار و سوزش روی پوست ایجاد شود که از عوارض برخی آنتی بیوتیک ها است.
برخی افراد بعد از مصرف آنتی بیوتیک گرفتار مشکلات روده می شوند؛ علت این مسئله چیست؟
حساسیت عمده ای که نسبت به خیلی از قرص ها و کپسول های آنتی بیوتیک، مخصوصاً خانواده بتالاکتام ها مثل آموکسی سیلین، آمپی سیلین، همین طور آزیترومایسین، دیده می شود این است که ثابت شده این داروها موجب ترشح آنزیمی در روده به نام موتیلین می شوند و این آنزیم حرکات روده را زیاد می کند و همین مسئله می تواند منجر به اسهال شود. برای جلوگیری از این مشکلات، لازم است از مصرف بی مورد آنتی بیوتیک خودداری نماییم، برای اینکه زمانیکه مقاومت میکروبی ایجاد شود، درمان بیماری های ساده نیز دشوار خواهد شد؛ بطور مثال عفونت ادراری که قبلاً با یکی دو آمپول یا چند قرص درمان می شد، حال امکان دارد احتیاج به داروی تزریقی داشته باشد و حتی بیمار را به بستری طولانی مدت در بیمارستان مجبور کند.
خلاصه اینکه علت این است که بررسی های آماری نشان داده است اگر اقدام جدی انجام نشود، تا سال ۲۰۵۰ سالانه حدود ۱۰ میلیون نفر بر اثر مقاومت میکروبی جان خودرا از دست خواهند داد و این عدد نشان داده است اهمیت مقاومت میکروبی حتی از کووید ۱۹ که آن همه بحران ایجاد کرد بیشتر است، اما متاسفانه توجه چندانی به آن نمی گردد. در دو دهه اخیر، میکروب های گرم منفی نسبت به آنتی بیوتیک های رایج مقاوم شده اند و همین مساله سبب افزایش عفونت های مقاوم به درمان شده است و تعداد قابل توجهی از این بیماران حال در بخش های مراقبت ویژه بستری هستند و برای حفظ زندگی تلاش می کنند. حساسیت عمده ای که نسبت به بسیاری از قرص ها و کپسول های آنتی بیوتیک، مخصوصاً خانواده بتالاکتام ها مثل آموکسی سیلین، آمپی سیلین، همچنین آزیترومایسین، دیده می شود این است که ثابت شده این داروها سبب ترشح آنزیمی در روده به نام موتیلین می شوند و این آنزیم حرکات روده را زیاد می کند و همین مسئله می تواند منجر به اسهال شود.
منبع: سلامت
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب