گزارش سلامت به بهانه روز جهانی پیشگیری از خودكشی

دقیقه شمار خودکشی در جهان هر 11 دقیقه، یک نفر

دقیقه شمار خودکشی در جهان هر 11 دقیقه، یک نفر

سلامت: گاه درد و رنج تا پوست و استخوان نفوذ کرده و راهش را از شریان های اصلی پیدا می کند و به افسردگی ختم می شود، تاب و توان را می گیرد و تحمل را مشکل تر می کند تا جایی که طاقت طاق می شود و آدمی را گاها به سبب ترس از قضاوت و سرزنش به خاموشی و سکوت و پایان زندگی می کشاند؛ سکوتی به بهای پایان دادن به جان که هر 11 دقیقه یک نفر را در جهان به مرز «خودکشی» می رساند.


به گزارش سلامت به نقل از ایسنا، ۹۰ درصد افرادی که مبادرت به خودکشی می کنند، بر طبق اعلام انجمن خانواده درمانی ایران، دارای سابقه اختلال روانی هستند و زمانی که فرد در اثر مبتلاشدن به افسردگی راه نجاتی برای بهبود زندگی خود پیدا نمی کند و گرفتار درد و رنج فراوانی می شود، خودکشی و از بین بردن خودرا به عنوان تنها راه نجات تلقی می کند.
از سویی دیگر نیز طبق آمار سازمان بهداشت جهانی، عامل ۵۸ تا ۶۰ درصد از موارد مبادرت به خودکشی اختلال «افسردگی» است و به این علت این اختلال روانی بالاترین موارد مبادرت به خودکشی را دارد، بدین سبب زمانی که در یک جامعه افسردگی افزایش پیدا کند در ۶۰ درصد از افراد درگیر با افسردگی، احتمال مبادرت به خودکشی وجود دارد.
در این بین اما در سال قبل نیز سازمان جهانی بهداشت اعلام نمود که سالانه بالاتر از ۷۰۰ هزار نفر در سرتاسر جهان مرتکب خودکشی می شوند و به عبارتی، هر ۱۱ دقیقه یک مرگ خودخواسته به دست انسان رقم می خورد.
در ایران اما، آمارها حاکی از فوت ۴۰۰۰ نفر بصورت سالانه است، به طوریکه سردار سعید منتظرالمهدی- معاون فرهنگی و اجتماعی فراجا در تازه ترین اظهارات خود ضمن بیان این که خودکشی رفتار مهلک و یکی از فاجعه بارترین رفتارهای خاص بشر است که در آن، آدمی از سر تعمد درپی ستاندن جان خویش و پایان دادن به زندگی بر می آید، اعلام نمود که حاصل این اقدام تباه کننده در کشور ما جانباختن سالانه بالاتر از ۴۰۰۰ نفر و لطمه دیدن شدید ۱۰ تا ۲۰ برابر این تعداد است.

«روایت درباره ی خودکشی را تغییر دهید»

صحبت درباره ی غم و غصه ها موجب تخلیه هیجان و امکان کمک به افراد را فراهم می کند
در همین جهت، حمید یعقوبی، رییس جمعیت علمی پیش گیری از خودکشی ایران به مناسبت روز جهانی پیش گیری از خودکشی در گفتگویی با ایسنا، به تحلیلی از وضعیت خودکشی در ایران و جهان و راه های پیشگیرانه از این اقدام پرداخت.
او ضمن بیان این که انجمن بین المللی پیش گیری از خودکشی، سالانه شعاری را در روز ۱۰ سپتامبر به مناسبت روز جهانی پیش گیری از خودکشی اعلام می کند، به ایسنا اظهار داشت: این انجمن به سبب اهمیت موضوع از سال ۲۰۲۴ تا سال ۲۰۲۶ را به نام «روایت درباره ی خودکشی را تغییر دهید و درباره ی خودکشی صحبت کنید» نامگذاری کرده است. علت نامگذاری این شعار برای مدت سه سال پی در پی این است که افراد دارای افکار خودکشی، بطور معمول از ترس سرزنش دیگران با اطرافیان خود صحبت نمی کنند و همین مساله ممکنست به قیمت دست زدن به خودکشی و پایان عمرشان تمام شود؛ این درحالیست که تحقیقات نشان میدهد صحبت درباره ی غم و غصه ها نه فقط موجب تخلیه هیجان شده، بلکه امکان کمک به افراد را فراهم می آورد.
وی افزود: اینطور صحبت کردن سبب آرامش و تسکین درد فرد خواهد شد و اطرافیان متوجه افکار خودکشی او می شوند. این درحالیست که متاسفانه در جوامع مختلف، صحبت درباره ی امر خودکشی سخت و دشوار است.

«خودکشی» و تابوی صحبت کردن درباره ی آن
یعقوبی صحبت درباره ی خودکشی را نوعی تابو عنوان نمود و اظهار داشت: مردم عموما به شکوه های بدنی نسبت به شکوه های روانی بهتر توجه می کنند. از دید مردم شکوه های روانی به منزله غر زدن، آیه یاس خواندن و ضعیف النفس بودن تلقی می شود. از طرف دیگر میان مدیران و مسئولان کشورها صحبت و بیان آمار و حتی صحبت بین خانواده ها نوعی «تابو» است، به این معنا که اگر در خانواده ای جوانی دست به خودکشی بزند، خانواده و فامیل علت مرگ او را دلیل دیگری اعلام می کنند.
وی اشاره کرد: دلیلهای مختلفی برای خودکشی وجود دارد که قسمتی از آن ناشی از مسائل اجتماعی و اقتصادی، بخشی ناشی از مسائل جهانی، تعاملات و نوع دیدگاه مردم به زندگی و بدنبال آن کاهش تاب آوری مردم و بخشی به دلیلهای ناشی از کمالگرایی جامعه ایرانی است.
رییس جمعیت علمی پیش گیری از خودکشی ایران با اعلان اینکه خودکشی در همه کشورها «تابو» تلقی می شود، و از همین رو آمارهای خودکشی در جهان همیشه کمتر از واقعیت اعلام شده است، توضیح داد: در همه کشورها تعداد خودکشی های رخ داده بالاتر از رقم اعلامی است، برای اینکه خانواده ها نیز دوست ندارند علت مرگ عضو خانواده شان را خودکشی اعلام کنند.


روند رو به کاهش خودکشی در جهان

۶۰ درصد کسانی که خودکشی می کنند زیر ۵۰ سال سن دارند

به گفته ی ایشان، بر طبق آمارهای جهانی از هر ۱۰۰ هزار نفر در جهان ۹ نفر خودکشی می کنند که این رقم در ۲۰ سال قبل ۱۳ نفر به ازای هر ۱۰۰ هزار نفر بوده است؛ به عبارتی میزان خودکشی در جهان به طور متوسط رو به کاهش است. در مجموع نرخ خودکشی در ایران نیز از میانگین جهانی کمتر است.
یعقوبی، از نظر میانگین سنی نیز، با استناد بر آمارهای جهانی، ۶۰ درصد کسانی که بر اثر خودکشی فوت می کنند را زیر ۵۰ سال سن اعلام نمود که در ایران این رقم بیشتر است افزود: در ایران بر طبق آخرین آمار رسمی پخش شده، هم اکنون به ازای هر ۱۰۰ هزار نفر، ۷ نفر خودکشی می کنند و طبق آخرین آمارها، به تفکیک جنسیت نیز، خودکشی منجر به فوت در مردان بیش از زنان است.


چند درصد از خودکشی ها منجر به فوت می شود؟
وی در پاسخ به این پرسش که چند درصد از خودکشی ها منجر به فوت می شود؟ بیان کرد: بر طبق آمارهای جهانی بطور معمول ۵ درصد از مبادرت به خودکشی ها منجر به فوت می شود و به ازای یک مرگ ناشی از خودکشی، ۲۰ مبادرت به خودکشی رخ می دهد؛ به عبارتی دیگر میزان مبادرت به خودکشی ۲۰ برابر مرگ است که خوشبختانه بسیاری از آنها نجات پیدا می کنند. از سویی دیگر یکی از عوامل خطر قوی برای پیش بینی خودکشی، سابقه قبلی مبادرت به خودکشی است چونکه اگر کسی یکبار دست به خودکشی بزند، احتمال خودکشی مجدد در او، بالاتر از کسی است که تابحال خودکشی نکرده است. در همین جهت سازمان جهانی بهداشت و وزارت بهداشت در کشورهای مختلف بر پیگیری کسانی که «اقدام به خودکشی کرده و زنده مانده اند» سفارش اکید دارد.
رییس جمعیت علمی پیش گیری از خودکشی ایران در بخش دیگری از سخنان خود درباره ی اقدامات دستگاه های مختلف برای کاهش خودکشی توضیح داد و اظهار داشت: وزارت بهداشت برنامه ملی پیش گیری از خودکشی را درحالی با ۶ استراتژی تدوین و آنرا جهت اجرا به دانشگاه های علوم پزشکی ابلاغ کرده که این برنامه در عمل نتیجه ای نداشته است، برای اینکه آمارها حکایت از افزایش خودکشی در کشور دارد.

یک سفارش به "پزشکیان" برای کاهش پیش گیری از خودکشی
یعقوبی با انتقاد از چگونگی اجرای برنامه های پیش گیری از خودکشی در ایران، اظهار داشت: خودکشی پدیده ای چند وجهی و چند عاملی در ایران است؛ خودکشی دارای وجه اقتصادی، اجتماعی و سیاسی است و برای مبارزه با آن باید وزارت اقتصاد، وزارت نفت، وزارت آموزش و پرورش، وزارت علوم، وزارت رفاه، وزارت صمت، وزارت امور خارجه، نهادهای فرهنگی و... پای کار باشند. در این بین اما، با عنایت به شرایط فعلی کشور باید گفت در صورتیکه دکتر پزشکیان بتواند با همین فرمان جلو برود و با فراهم کردن سرمایه اجتماعی برای دولت ایران و اعتماد در سطح بین المللی، منجر به بهبود سرمایه گذاری و اقتصاد در ایران شود می توان به کاهش آمار خودکشی در ایران طی دو تا سه سال آینده خوش بین بود.

نقشه راه کنترل خودکشی؛ تاسیس معاونت اجتماعی در دولت و پیگیری جدی اجرای برنامه ای ملی
وی در همین جهت به ارائه نقشه راهی برای کنترل خودکشی در کشور پرداخت و اضافه کرد: در وهله اول باید آمار خودکشی طی چند سال تثبیت شود تا شاهد سیر نزولی آن طی سالهای آتی باشیم. بعد از آن، در سطح ملی، باید وزارتخانه ها مبنی بر کاهش عوامل خطر برای خود ماموریت تعریف کرده و مسئولان نیز بجای پاک کردن صورت مسئله برای آن چاره اندیشی کنند. علاوه بر این نیز، در همین جهت، رییس جمهور با تاسیس معاونت اجتماعی بر نحوه عملکرد همه دستگاه های مسئول در عرصه لطمه های اجتماعی ایران نظارت داشته باشد؛ در این شرایط این معاونت می تواند با تدوین برنامه ملی پیش گیری از خودکشی موضوع را بصورت جدی در دستور کار دستگاهها قرار دهد.
یعقوبی با اشاره به این که نظریه های اخیر خودکشی بر تعلق اجتماعی تاکید دارند، یکی از دلیلهای خودکشی را تنهایی دانست و در همین جهت بر افزایش روابط اجتماعی و فامیلی خانواده ها با یکدیگر اصرار کرد.

نشانه های افرادی که قصد خودکشی دارند
ایشان سپس به تشریح نشانه های خودکشی در افراد پرداخت و اضافه کرد: همه افرادی که قصد خودکشی دارند بصورت مستقیم یا غیرمستقیم آنرا اعلام می کنند. نشانه های خودکشی به چهار دسته نشانه های کلامی مستقیم، کلامی غیرمستقیم، موقعیتی و رفتاری تقسیم می شود. در نشانه های کلامی مستقیم فرد بصورت مستقیم هدف خودرا زبان می آورد که می خواهد خودش را بکشد. در این حالت بطور معمول اطرافیان فرد تصور دارند، اینطور افراد بدنبال جلب توجه هستند؛ درحالیکه این باور ناصحیح است. در نشانه های کلامی غیرمستقیم که بطور معمول تشخیص آن دشوار است، فرد از جملاتی مانند این که «دیگر نیاز نیست نگران من باشید» استفاده می نمایند. در نشانه های موقعیتی، نیز افراد ممکنست در موقعیتی مانند ورشکستگی اقتصادی، قرار گیرند که آن موقعیت فرد را به سمت خودکشی سوق دهد.
رییس جمعیت علمی پیش گیری از خودکشی ایران با اشاره به نشانه های رفتاری اظهار داشت: افرادی که قصد خودکشی دارند رفتارشان هم بوی خودکشی می دهد؛ مانند این که فرد جوانی وصیت نامه بنویسد، وصیت نامه اش را بازنویسی یا اموال و دارایی های زندگی اش را بذل و بخشش کند. بطور ناگهانی مذهبی یا غیرمذهبی شود.
یعقوبی با تأکید بر این که خودکشی قابل پیشگیری است، اظهار داشت: در صورت مشاهده یکی از نشانه های مذکور در اطرافیان، باید تکنیک «بتا» (بپرس، تشویق کن و ارجاع بده) اجرا شود به این معنا که در صورت دیدن این نشانه ها در یکی از نزدیکان یا دوستانتان در ابتدا با فرد صحبت کنید، درمورد غم و غصه های وی بپرسید، وقتی دیدید واقعا فرد قصد خودکشی دارد، او را به کمک گرفتن از دیگران تشویق و به روانشناس ارجاع دهید. اگر مطمئن شدید که فرد نقشه خودکشی دارد اما تمایلی به صحبت با کسی یا گرفتن کمک از کسی را ندارد، می توانید با سامانه ۱۲۳ اورژانس اجتماعی تماس بگیرید.
سید حسن موسوی چلک، رییس انجمن مددکاران اجتماعی ایران نیز با اعلان اینکه خودکشی فقط خاص ایران نیست، به ایسنا اظهار داشت: بر طبق اعلام سازمان جهانی بهداشت در سال گذشته، حدود ۷۰۰ هزار خودکشی در دنیا رخ داده که البته بررسی آمارهای سنوات اخیر حکایت از کاهش نرخ خودکشی در جهان دارد در ایران بررسی آمارها نشان میدهد که بااینکه نرخ خودکشی در ایران نسبت به سایر کشورها بسیار پایین تر است، اما بطور کلی نسبت به جهان این نرخ روند افزایشی دارد.
این عضو هیات موسس جمعیت علمی پیش گیری از خودکشی ایران با اعلان اینکه خودکشی پدیده ای جهان شمول است، به وضعیت شاخص اختلالات روان در ایران و تاثیر آن بر میزان خودکشی پرداخت و اشاره کرد: بحران ها همیشه تشدیدکننده اختلالات روانی و اعتیاد هستند و هرچقدر طولانی تر باشند، تبعات این چنینی آن بیشتر می شود. ایران طی چند سال قبل با بحران های مختلفی همچون سیل، بحران اقتصادی، کرونا و... دست و پنجه نرم کرده و شاید یکی از مسائل موثر بر گرایش افراد به سمت خودکشی همین مساله باشد.
موسوی چلک در همین جهت ضمن انتقاد از نبود طرحی جامع برای پیش گیری از خودکشی که بر طبق آن همه سازمان ها پای کار آورده شوند و تکالیف، گروه هدف و پروسه اجرا و فاکتورهای ارزیابی مشخص باشد، اظهار داشت: بااینکه چند سال قبل طرحی تحت عنوان «بتا» در وزارت بهداشت نوشته شد، اما با رفتن مسئولان تحت تاثیر قرار گرفت. اما در مجموع هم عدم وجود یک طرح نباید بطور کلی جامعه را از مسیر پیش گیری از خودکشی دور کند. بطور کلی باید در سطح جامعه چند اقدام برای پیش گیری از خودکشی در نظر گرفت که شامل آموزش مهارت های زندگی، مداخله در بحران، تاب آوری، خودمراقبتی و... است.
رییس انجمن مددکاران اجتماعی ایران افزود: آموزش های ارائه شده در عرصه پیشگیری باید متناسب با مخاطب و زیست بوم هر منطقه و شرایط فرهنگی و خرده فرهنگ ها، جذاب و متنوع و متناسب با زیست بوم هر منطقه، مستمر، پایدار و جامع باشد. علاوه بر اقدامات پیشگیرانه، باید مهارت های شاد زندگی کردن، مسئولیت پذیری و مشارکت افزایش یابد.
موسوی چلک در خاتمه نیز در امتداد مبارزه با خودکشی سامانه های تلفنی اورژانس اجتماعی و خدمات مشاوره ای و روانشناختی به دانش آموزان و والدین را معرفی نمود و اضافه کرد: خطوط تلفنی ۱۲۳ و ۱۵۷۰ همچون سامانه های تلفنی هستند که افراد می توانند در صورت وجود مشکل یا مورد مشکوک به قصد خودکشی با آن تماس بگیرند.



منبع:

201
5.0 / 5
1403/06/20
11:24:07
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)

تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب
لطفا شما هم نظر دهید
= ۱ بعلاوه ۳
سلامت