در شب چهارشنبه آخر سال؛
آتش پیروز مست سور عزای جوانان را بر سفره نشسته است
به گزارش سلامت واپسین روزهای اسفندماه، نوید نزدیک شدن سال نو و برگزاری مراسم پیشواز نوروز را می دهد، اما این روزها متاسفانه با بی احتیاطی برخی ها سرخی شراره آتش پیروز مست نه تنها شادی را با خود به همراه نمی آورد بلکه با قطع عضو، سوختگی شدید و صحنه های دلخراش سور عزای جوانان را بر سفره نشسته است.
همه ساله و با نزدیک شدن به شب چهارشنبه آخر سال شنیدن انواع صداهای مهیب و ناهنجار، عادتی است که طی دهه های اخیر، گوش های خیلی از هموطنان را آزار داده و تعدادی از نوجوانان را با لطمه چشم، سوختگی سر و صورت، قطع انگشت، لطمه دیدگی پرده گوش و سوختگی راهی بیمارستان کرده است.
در شب چهارشنبه آخر سال گروه های سنی کودکان، نوجوانان و جوانان بیشترین لطمه را می بینند که با مراقبت های بیشتر از فرزندان به ویژه در این روزها می توان از لطمه هایی همچون، سوختگی ناشی از انفجار و آتش حجیم، به هدف خوردن ترکش مواد محترقه، رسیدن نورهای خیره کننده به چشم، قطع عضو و معلولیت، آتش سوزی و انفجار در مناطق مسکونی و نظایر آن جلوگیری کرد.
بوی باروت و گوگرد فضای شهر را پر کرده است، دودی سیاه سراسر خیابان ها را فرا گرفته، چشم، چشم را نمی بیند، نارنجک های «دست ساز»، «سیگارت»، «کاربیت»، «کوزه»، «دارت»، «سوزن تریلی»، «دینامیت» و سایر مواد محترقه یکی بعد از دیگری روی زمین فرود می آیند و تاریکی خیابان را در دود فرو می برد.
هر نارنجک دستی در برخورد با زمین یا دیوار منازل مسکونی صدای مهیبی را در گوش طنین انداز می کند. شعله و دود را در هوا پراکنده، صدای خرده سنگ و خرده شیشه همانند ترکش از گوشه گوشه خیابان به گوش می رسد و تصویری از یک جنگ و درگیری خیابانی را در ذهن تداعی می کند.
تعدادی جوان و نوجوان خیابان را تصاحب کرده و به اصطلاح چهارشنبه سوری را جشن گرفته اند لیکن شادی بیش از حد اغلب این افراد در این شب به خاطرات تلخ و فراموش نشدنی انسانهای دیگر بدل می شود.
کمی با خود می اندیشم و به روشنی روزهای نه چندان دوری را به یاد می آورم که در شب چهارشنبه آخر سال کوچک و بزرگ در پشت بامها سرگرم تماشا می شدند. بسیاری نیز در این شب خرمن آتش برافروخته و در اطراف آن در جست و خیز بودند.
پدرم به من می اظهار داشت: مردم در گذشته هنگام پریدن از روی آتش جمله معروف «سرخی تو از من، زردی من از تو» را که حاکی از این است که بیماری و زردی من برای تو ای آتش و شادابی و سرخی گونه های تو برای من را تکرار می کردند.
با مشاهده این صحنه های دود و آتش با خودم می گویم که امروز دیگر سنت ها و آیین های زیبای گذشته تکرار نمی گردد. اغلب خانواده ها این شب به یاد ماندنی را به سبب کوتاهی فرزندانشان در استفاده ناصحیح از وسایل شادی در بیمارستان ها سپری خواهند کرد.
در این شب جوانان و نوجوانان ناآگاه به آتش زدن مقداری چوب اکتفا نکرده و تا آسفالت خیابان را به آتش نزنند و کودکی را روانه بیمارستان نکنند، محل را ترک نخواهند کرد.
امسال نیز که برای دومین سال پی در پی چهارشنبه سوری و سال نو با شیوع ویروس کرونا همراه شده است، شرایط سخت تر از گذشته بوده و علاوه بر ترس از حوادث ناشی از آتش بازی، اجتماع و دورهمی افراد نیز خودبخود خطرآفرین بوده و منجر به گسترش این ویروس منحوس می شود.
با توجه به اینکه ازسال گذشته تا حالا مردم درگیر ویروس منحوس کرونا بوده وبسیاری از دورهمی ها و مراسم جشن و شادی و حتی ختم در جامعه کمرنگ شده و مردم از هرگونه تجمعی پرهیز می کنند بدین سبب برگزاری مراسم چهارشنبه سوری خود می تواند کانون انتشار ویروس کرونا باشد.
امروز که خیلی از خانواده ها بخاطر شیوع این ویروس عزیزانشان را از دست داده و یا در بیمارستان ها بستری هستند ضرورت دارد، خانواده ها تلاش کنند فرزندانشان را به شکلی راضی کنند که از این اجتماعات دوری کرده و علاوه بر جلوگیری از لطمه های احتمالی ناشی از سوختگی و غیره از شیوع بیشتر کرونا جلوگیری نمایند.
مجتبی خالدی سخنگوی سازمان اورژانس کشور روز سه شنبه در گفت و گو با خبرنگار اجتماعی ایرنا، گفت: متاسفانه به رغم انتظار سازمان اورژانس کشور از مردم عزیز برای رعایت نسبت به رخ ندادن حوادث در رابطه با چهارشنبه آخر سال، شاهد افزایش ۲۰۰ درصدی در مراجعات مصدومان این شب هستیم.
وی افزود: تا به این لحظه ۳۲۵ نفر از هموطنان گرفتار لطمه و متاسفانه ۶ نفر از آنها (سه نفر در استان کردستان، یک نفر در استان آذربایجان شرقی، یک نفر در استان آذربایجان غربی و یک نفر در استان تهران) جان خودرا از دست داده اند. سال قبل در همین زمان نزدیک به ۸۲ نفر مصدوم شده بودند. این آمار نشان دهنده این است که باید نظارت بیشتری به فرزندان خود داشته باشیم.
سخنگوی سازمان اورژانس کشور اضافه کرد: متاسفانه ۱۴ درصد از افرادی که گرفتار لطمه شدند، عابران بودند یعنی افرادی که در حال بازگشت از مراکز آموزشی یا محل کار بودند. لطمه های چشمی، قطع عضو و سوختگی مواردی هستند که ما در چهارشنبه آخر سال با آنها رو به رو هستیم که خیلی از این لطمه ها باوجود تلاش کادر تخصصی و حتی فوق تخصصی درمان قابل جبران نیست و محدودیت ها و معلولیت به دنبال خواهد داشت که تا آخر عمر همراه افراد خواهد ماند.
خالدی افزود: از آن جایی که بیشترین میانگین سنی افرادی که گرفتار لطمه شده اند ۶ تا ۱۸ سال است، والدین باید نظارت بیشتری بر رفتار و تردد فرزندانشان داشته باشند.
امروز خیلی از جوانان سهل انگار با پریدن از روی آتش نه فقط زردی و بیماری خودرا به آن نداده، بلکه سوزانندگی شعله های آتش را به قیمت جان خریده و تمام عمر خودرا با دنیایی پشیمانی و چهره ای سوخته در بستر بیماری سپری خواهند کرد.
در این شب است که خیل افراد و خصوصاً نوجوانان و جوانان مجروح از آتش بازی و انفجار مواد محترقه، روانه بیمارستانها می شوند. چه خانه هایی که در این شب به آتش کشیده نمی شوند، چه اعضایی که از بدن جدا نمی شوند و چه پدران و مادرانی که در این شب به عزای فرزند خود نمی نشینند.
رسم دیرینه چهارشنبه سوری که «گرفتن فال و قاشق زنی» از برنامه های آن بود، با صداهای نارنجک های دستی، سیگارت، کاربیت، هفت ترقه و نظایر آن در معابر، کوچه های و خیابان های شهر و روستاها، از واقعیت خود به دور افتاده است.
امسال و در صورتیکه فقط چند ساعت تا زمان اجرای این سنت باقیمانده، صداهای گوش خراش در هر نقطه ای از شهر شنیده می شود و لحظه به لحظه نیز افزایش می یابد.
دستفروشان نیز از روزهای قبل با حضوری فعال در معابر، چهارراه ها و پشت چراغ قرمزها، سالن های مترو انواع و اقسام مواد منفجره و محترقه را به فروش می رسانند، بی آنکه کسی مانع آنها شود.
در روزهای پایانی سال، هر از گاهی صدای انفجاری شنیده می شود که بی شباهت به انفجار بسته های حاوی مواد منفجره قوی نیست، بسته هایی که به ظاهر برای ابراز خوشی و خرسندی منفجر می شود اما در پس آن یا ناله و آه و نفرین کسی برمی خیزد که از انفجار لطمه دیده یا این صداهای ناهنجار سبب بر هم خوردن آرامش روح وی شده است.
آری این روزها سیگارت، هفت ترقه، بالن، کوزه، مواد شادی آفرینی که به آسانی هر چه تمام تر در تهران به فروش می رسد. سود جویان به سودهای کلان خود می رسند و نوجوانان و جوانان از حوادث و خسارات آن بی نصیب نمی مانند، سهم خانواده ها هم از «چهارشنبه سوری»، فغان و افسوسی است که با هزینه های بسیار در مراکز درمانی و سوانح سوختگی بر جای می ماند.
حوادثی مانند آتش سوزی، قطع عضو و ویرانی برخی اماکن که هر ساله در آستانه سال نو و چهارشنبه سوری رقم می خورد، در حقیقت به جهت غفلت و کم اطلاعی جوانان، نوجوانان و حتی کودکانی است که برای به دست آوردن لحظه ای شادی کاذب، بدون در نظر گرفتن عواقب آن، جان خود و سلامت دیگران را در بازار خطر به حراج می گذارند.
کارشناسان معتقدند که مواد محترقه ای که توسط جوانان و نوجوانان استفاده می شود، موادی ترکیبی است که از حساسیت بالایی برخوردار است؛ آنچنان که حتی بر اثر جابجایی، حمل و نقل یا وارد شدن ضربه و قرار گرفتن در معرض گرما، به سرعت عمل کرده و منفجر می شوند.
مشاهده شده که این مواد بطور اتفاقی و حتی بدون رسیدن حرارت یا وارد شدن ضربه بر اثر فعل و انفعالات شیمیایی، در مقابل ارتعاش هوا یا قرار گرفتن در محدوه یک فرکانس خاص، خود به خود فعال شده و منفجر می شوند.
انرژی حاصل از انفجار این مواد بطور ناگهانی آزاد شده و بر اثر پرتاب ذرات و انرژی رها شده علاوه بر ایجاد حریق و صدای مهیب، خسارات جانی و مالی نیز پدید می آید.
انفجار مواد محترقه در محیط بسته اثر تخریبی این مواد را به میزان زیادی افزایش می دهد؛ در خیلی از این حوادث مقدار کمی از این مواد سبب ویرانی منازل و شکسته شدن شیشه ها در شعاعی چندین متر دورتر، شده است.
به گفته کارشناسان، مواد محترقه در مجاورت لوازم گرم زا، در محیط های گرم و حتی در دست یا جیب افراد مشتعل می شوند.
همچنین قراردادن ظرف مایعات قابل اشتعال مثل نفت و بنزین در کنار شعله یا ریختن آنها بر روی آتش، سبب گسترش شعله های آن و حرکت به سمت ظرف و در نهایت سوختن فرد عامل می شود.
در چنین شرایطی دستفروشان، حجم انبوهی از مواد محترقه را در شهر عرضه می کنند بدون آنکه فردی با آنها برخورد کرده یا به آنها تذکر دهد.
پارگی قرنیه چشم، سوختگی سر و صورت، قطع انگشت، لطمه دیدگی پرده گوش و سوختگی درجه ۴، ۳، ۲، و ۱ همچون لطمه دیدگی افراد با میانگین سنی ۱۰ تا ۱۹ سال در چهارشنبه سوری سالهای گذشته بوده است.
ای کاش خانواده ها در شب چهارشنبه آخر سال مراقب فرزندان خود باشند و با فرزندان خود همانند شب یلدا و عید نوروز در جشن چهارشنبه سوری شرکت نمایند تا علاوه بر احیای سنتهای پسندیده ملی دراین زمینه خطرات را به آنها گوشزد کنند.
مواد محترقه در اثر جابجایی، حمل و نقل و واردشدن ضربه منفجر می شوند
مواد محترقه ترکیباتی حساس هستند که حتی در اثر جابجایی، حمل و نقل، وارد شدن ضربه، رسیدن حرارت اندک و گاهی در اثر ارتعاشات صوتی، فعل و انفعالات شیمیایی و قرار گرفتن در محدوده یک فرکانس خاص خود به خود فعال شده و منفجر می شوند.
هر ساله و در ایام پایانی سال گزارش هایی از نقص عضو افراد خصوصاً کودکان، نوجوانان و جوانان در مواردی همچون نابینایی دایم، قطع دست و پا و انگشتان، سوختگی اعضای بدن، مرگ و نظایر آنرا در سطح کشور شاهد می باشیم.
به رغم اقدامات کنترلی که سالهای اخیر از طرف نیروی انتظامی و همکاری سایر بخش های در رابطه با آگاه سازی والدین از مخاطرات شب چهارشنبه آخر سال انجام شده، این معضل هنوز باقی و نیازمند اطلاع رسانی جامع و کامل دراین زمینه از طرف رسانه های جمعی است.
مواد منفجره در مجاورت لوازم گرمازا در هوای گرم و حتی در جیب افراد ایجاد انفجار و اشتعال می کنند.
انفجار ۲۵۰ گرم مواد محترقه می تواند علاوه بر تخریب شدید یک ساختمان منجر به شکسته شدن شیشه های ساختمان های مجاور تا شعاع زیادی شود.
پرتاب ترقه و نارنجک های دست ساز خصوصاً از روی پشت بام ها می تواند خسارات فراوانی به خودرو های در حال عبور وارد کند و حتی منجر به مرگ عابران شود.
صداهای ناهنجار ناشی از انفجار می تواند سبب اختلال آنی در سیستم عصبی افراد یاد شده شود.
هنگام سوختگی از خمیر دندان و پمادهای مختلف استفاده نشود
هنگام روبرو شدن با مصدومان گرفتار سوختگی در شب چهارشنبه آخر سال از هیچگونه ماده ای همچون خمیر دندان، پماد و نظایر آن استفاده نکرده و بلافاصله مصدومان را به مراکز درمانی و بیمارستان منتقل کنند.
اگر در شب چهارشنبه آخر سال با مصدومی مواجهه شدید که گرفتار سوختگی شده، در لحظات اولیه اگر لباس فرد در اثر آتش سوزی در حال سوختن باشد، حتما آنرا از تن فرد بیرون بیاورید، اما چنانچه لباس به جایی از بدن مصدوم چسبیده بود، هیچگاه آن قسمت را جدا نکنید و اگر فرد مصدوم ساعت، انگشتر، کمربند یا کفش دارد، آنان را از بدن مصدوم خارج کنید.
باید در نظر داشت که علاوه بر بالا بودن احتمال بروز لطمه به دنبال انفجار و پرتاب مواد محترقه و منفجره، این مواد آلودگی صوتی ایجاد می کنند که موجب آزار بیماران در منزل و مراکز درمانی می شود.
در صورت تپش قلب یا وزوز گوش یا کاهش شنوایی بدنبال مواجه با صدای نا به هنجار انفجار شدید مواد منفجره و محترقه، فرد حادثه دیده باید به پزشک متخصص مراجعه نموده و معاینه پزشکی شود.
چنانچه چشم فردی در شب چهارشنبه آخر سال گرفتار آزار شد، باید به فرد مصدوم سفارش کنید چشم ها و پلک ها را دستکاری نکرده و چشم فرد را طوری بپوشانید که فشاری به چشم وارد نشود و بلافاصله به پزشک متخصص مراجعه کند.
کودکان، نوجوانان و جوانان شرکت کننده در آیین سنتی شب چهارشنبه باید از نزدیک شدن به افرادی که مسایل ایمنی را رعایت نمی کنند، جدا بپرهیزید و به یاد داشته باشید که تماشاچیان معمولا در خطر به هدف خوردن ترکش های ترقه ها و مواد منفجره هستند و اهتمام کنید در راه انفجار اینطور مواد نباشید و هیچ وقت این مواد را به سمت اشخاص دیگر پرتاب نکنید.
همچنین پرتاب فشفشه، ترقه، سیگارت و مواد آتش زا روی شاخه درختان، پشت بام و بالکن منازل اجتناب کنند و هیچ گاه مواد آتش زا را در جیب، کیف و یا کمد منزل نگهداری نکنند، چون اینطور مواد به سرعت با کمترین دما مشتعل می شوند.
در شب چهارشنبه آخر سال گروه های سنی کودکان، نوجوان و جوانان بیشترین لطمه را می بینند و با مراقبت های بیشتر از فرزندان به ویژه در این روزها می توان از لطمه هایی همچون، سوختگی ناشی از انفجار و آتش حجیم، به هدف خوردن ترکش مواد محترقه، رسیدن نورهای خیره کننده به چشم، قطع عضو و معلولیت، آتش سوزی و انفجار در مناطق مسکونی و نظایر آن جلوگیری کرد.
والدین نقش مهمی در پیش گیری از حوادث به ویژه حوادث شب چهارشنبه آخر سال دارند و والدین با نظارت مستقیم بر نوجوانان می توانند مسیر درست را به فرزندانشان نشان دهند و از بروز حوادث احتمالی بکاهند.
توصیه ها اورژانسی در سوختگی ها
هنگام قرار گرفتن در وضعیت اضطراری عمومی هر گونه سوختگی یا آتش سوزی در صورتیکه مصدوم هنوز مشتعل است و یا صحنه هنوز ایمن نیست و خطر سوختگی هنوز وجود دارد کار نجات را به تیم آتش نشانی بسپارید.
در صورت امکان فقط و فقط لباس های آلوده به مواد سوخته و یا آغشته به مواد شیمیایی را خارج و لباس های نیمه سوخته را در صورتیکه نچسبیده خارج کنید.
در ۱۵ تا ۲۰ دقیقه اول در صورت امکان اندام سوخته را در آب سرد (و نه آب یخ و یخ) قرار دهید و هیچ نوع ماده پوشاننده مانند کرم و پماد های سوختگی و خمیر دندان استفاده نکنید.
طبق تجربیات گروه های امدادرسان هلال احمر و اورژانس حتی المقدور در ۱۵ تا ۲۰ دقیقه اول ناحیه سوخته را پانسمان نکنید، تاولها را پاره نکنید. قیر گرم و چسبیده را با آب سرد خنک کنید و تلاشی برای پاک کردن و یا کندن آن نکنید.
ماده شیمیایی جامد مثل پودر آهک و یا سموم شیمیایی جامد و نظایر آنرا با بهره گیری از برس، پارچه یا کاغذ خشک پاک کنید و سپس با آب فراوان حداقل به مدت ۱۵ تا ۲۰ دقیقه شستشو دهید، سوختگی شیمیایی مایع(اسید، باز و نظایر آن) را تا رسیدن تیم امدادی و پزشکی با آب فراوان شسته شده و از خنثی کردن آن با مواد قلیایی و یا اسیدی مانند سرکه، آبغوره و نظایر آن خودداری کنید.
برای شستشو از آبی که قابل نوشیدن است (آب رودخانه، آب شیر و نظایر آن) استفاده کنید و در صورت سوختگی شیمیایی چشم، چشم را با آب فراوان تمیز (آب شیر) به مدت طولانی ادامه دهید درصورت وجود لنز در چشم، اگر لنز به چشم نچسبیده به سرعت بیرون رود و در غیر اینصورت دست کاری اضافی نکنید.
هرسال در ایام پایانی سال مسئولان بر این امر تاکید دارند که مردم در مراسم ها و جشن های آخرسال از مواد محترقه و آتش زا استفاده نکنید و امسال باتوجه به شرایط موجود تاکید دارند که مردم با درخانه ماندن از لطمه های احتمالی و همین طور افزایش و شیوع بیشتر کرونا در جامعه جلوگیری نمایند.
این مطلب را می پسندید؟
(0)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب