زالی مطرح كرد؛
عوارض حمله ویروس كرونا به سیستم عصبی
فرمانده ستاد مقابله با کرونا در کلانشهر تهران، سیستم عصبی را هدف مطلوبی برای تهاجم ویروس کرونا برشمرد و به تأثیر عوارض نورولوژیک این بیماری در مرگ و میر بیماران اشاره نمود.
به گزارش سلامت به نقل از مهر، علیرضا زالی، در وبینار علمی پاندمی کووید ۱۹ و عوارض آن بر سیستم عصبی بیماران، اضافه کرد: با گذشت ۱۴ ماه از بروز این پاندمی در عرصه ملی و جهانی هرچه زمان می گذرد آثار متفاوتی و عوارض جدیدی از ویروس در ارگان های بدن به غیر از ارگان های تنفسی جلب توجه می شود. وی اظهار داشت: این روزها مقالات گوناگونی در مورد درگیری سیستم عصبی و مغز در ارتباط با کرونا مطرح است که همگی می تواند نقش مؤثری را در تشخیص و درمان بیماری ایفا کند. به قول زالی، این وبینار در شرایطی برگزار می گردد که دوپدیده جدید علاوه بر مبحث کووید ۱۹ در عرصه جهانی طرح مبحث شده است که عبارتند از: سندرم مزمن کووید ۱۹ و عوارض واکسیناسیون. وی ضمن اشاره به اینکه سندرم مزمن کووید ۱۹ یا long COVID ۱۹ عوارض ناشی از بیماری است که به صورت طولانی مدت در بیمار باقی می ماند، اضافه کرد: گرچه علایم تنفسی فونداسیون و پایه اصلی این سندرم مزمن را تشکیل می دهد اما در میان علایم ذکر شده در مبتلایان به کرونا علا یم سیستم عصبی و روانشناختی و روانی هم جلب توجه می کند و اختلالاتی مثل PTSD، افسردگی، اضطراب و اختلالات خلقی را در کنار مسائلی نظیر فیبروز ریوی هم میتوان دید. زالی ضمن اشاره به انجام فرآیند واکسیناسیون جهانی، تصریح کرد: عوارض مستقیم و غیر مستقیم ناشی از واکسیناسیون بر روی سیستم عصبی فرد هم بحث جدیدی را بوجود آورده است. این استاد برجسته دانشگاه ضمن اشاره به تفاوت رفتار ویروس کووید ۱۹ با سایر ویروس های هم خانواده اش، اظهار داشت: سیستم عصبی همواره یک ماهیت مطلوب و جذاب برای ویروس ها دارد. شواهد عینی و مطالعات گذشته در مورد در مرس و سارس و آنفلوانزا و هرپس سیمپلکس، نشان داده است که سیستم اعصاب مرکزی یک هدف مطلوب برای تهاجم و فعالیت این ویروس ها و ایجاد تغییرات غیر مستقیم برروی سیستم اعصاب به شمار می روند. فرمانده ستاد مقابله با کرونا در کلانشهر تهران تصریح کرد: یافته های قابل توجهی در این حوزه پیش از کووید ۱۹ در ارتباط با مرس و سارس وجود داشت. مرس شبیه همین کووید ۱۹ برای تهاجم از گیرنده های AC۲ استفاده می کرد و در مورد مرس هم دی پپتیدیل دپیپتاز۴ ناحیه حمله و ورود ویروس به سیستم عصبی محسوب می شدند. زالی در ادامه اظهار داشت: نکته بسیار عجیب این است که در بعضی بافت ها که هیچ گونه حضوری از گیرنده های ACE۲ و یا دی پپتیدیل دپیپتاز۴ وجود ندارد کووید ۱۹ علایم قابل توجهی بوجود می آورد. مثلاً در کبد که از نظر این گیرنده ها فقیر است شاهد بروز برخی سندرم های کشنده شامل صدمه های کبدی و آنسفالوپاتی ناشی از مسائل کبدی هستیم و اتفاقاً بین درگیری کبدی و پروگنوز کوتاه مدت و دراز مدت بیماری کووید ۱۹ یک ارتباط مستقیم وجود دارد. این استاد برجسته دانشگاه در ادامه سخنان خود در مورد مکانیسم ها و مسائل مختلف سیستم عصبی توضیحاتی را بیان کرد. وی ضمن اشاره به اینکه کرونا مثل هر ویروس دیگری می تواند باعث ایجاد آنسفالیت و مننژیت شود و با عنایت به گزارش بیماران ژاپنی و چینی در این خصوص خاطرنشان کرد که احتمال ایجاد آنسفالیت و مننِژیت با آلوده شدن مستقیم بافتهای مغزی به ویروس کووید ۱۹ وجود دارد گرچه شیوع بسیار پایینی دارد. زالی ضمن اشاره به آنسفالوپاتی هایی که ناشی از هایپوکسی است که به صورت اختلال سطح هوشیاری و تشنج و اختلالات حرکتی و سندرم هایی شبیه مه مغزی که در کووید ۱۹ رخ می دهد امکان دارد به علت کاهش سطح اکسیژن و اختلالات تواتر گازهای تنفسی در ریه منجر به بروز آنسفالوپاتی هایپوکسمیک شود که خودش می تواند منجر به بروز علایم سیستم عصبی در کووید ۱۹ شود. این استاد دانشگاه نوع دیگر از درگیری سیستم عصبی در کووید ۱۹ را سندرم های التهابی عنوان نمود که از آنها بعنوان آنسفالوپاتی های التهابی یا ادم یاد کرد. وی بروزسیتوکاین استورم یا طوفان سایتوکاینیرا از دیگر عوارض سیستم عصبی در کووید ۱۹ برشمرد که می تواند کاسکت های التهابی را در هر بافتی ایجاد نماید. هر بافتی از بدن همچون ریه، کبد، کلیه و سیستم اعصاب مرکز و مغز هم می تواند در جریان این سیتوکاین استروم گرفتار سندرم التهابی از هم گسیخته بشود که منجر به بروز بیماری های مختلف می شود. فرمانده ستاد مقابله با کرونا در کلانشهر تهران در بخش دیگری از توضیحات تخصصی خود، اظهار داشت: عارضه شایع به دنبال واکسیناسیون و یا سندرم مزمن کووید ۱۹ را امکان دارد شاهد هایپر کوآگولوپاتی یا اختلالات انعقادی در بیماران باشیم که می تواند سبب افزایش مرگ و میر و اختلالات عروقی باشد. زالی اظهار داشت: مطالعات نشان داده که یکی از علل افزایش سکته های مغزی در ارتباط با همین مبحث باشد که در فیزیوپاتولوژی بیماری کووید ۱۹ نقش بسیار مهمی را دارد. وی ضمن اشاره به مطالعه ۷۵۰ بیمار در بیمارستان شهدای تجریش اظهار داشت: شانس سکته در بیماران ۵ درصد بود و شانس بروز اختلال تعادل در مبتلایان ۱۲-۱۰ درصد بود. زالی ضمن اشاره به اینکه گیرنده ACE۲ موجود در مغز نقش رگولاتوری و تنظیم کنندگی را ایفا می کند اضافه کرد: اگر این گیرنده ها توسط ویروس اشغال شوند نقش تنظیم کنندگی گیرنده در مورد فشار خون تغییر می کند و امکان دارد سبب افزایش فشار خون در بیماران کرونایی شود که می تواند باعث ایجاد هموراژی و خونریزی و سکته مغزی شود. این استاد دانشگاه در ادامه شایع ترین عوراض ناشی از کووید ۱۹ در سیتم اعصاب مرکزی را اختلالات بویایی و چشایی برشمرد و ضمن اشاره به آناتومی گیرنده های حسی بویایی و مجاورت آن با بافت مغز، درگیری و اختلال سیستم بویایی را دور از انتظار ندانست و به بیان توضیحات کاملی در مورد مکانیسم بروز این اختلال پرداخت. زالی همینطور شایع ترین علایم بالینی مبتلایان به کووید ۱۹ را سردرد عنوان نمود که معمولاً جنرال، تنشی یا کششی است و پس از دو تا سه روز به حداکثر خودش می رسد و به مسکن هم پاسخ نمی دهد. این نوع سردرد در خانم ها شیوع بالاتری دارد و مکانیسم های عروقی هم در آن بدون تاثیر نیست. این جراح مغز و اعصاب اضافه کرد: مسائل روانشناختی، اضطراب و افسردگی هم می تواند در بروز سردردهای تنشی در این بیماران تأثیرگذار باشد اما آنچه بسیار اهمیت دارد سردردهای مستمر و افزایشی است که امکان دارد با ترومبوز و لخته خون در مغز ارتباط داشته باشد و باید پیگیری شود. به قول زالی، یکنوع سردرد دیگر ناشی از استفاده مستمر از ماسک و شیلد در کادر بهداشت و درمان است که امکان دارد با سردردهای ناشی از کووید ۱۹ اشتباه گرفته شود. این نوع سردرد یک ساعت بعد از استفاده مستمر ماسک و شیلد آغاز می شود و بیشترین محل درد موضعی در محل تماس با ماسک و شیلد است که این سردرد یک ساعت تا ۷۰ دقیقه بعد از برداشتن ماسک و شیلد رفع می شود. وی سرگیجه و عدم تعادل، ضعف عمومی را هم از سایر علایم در این بیماران برشمرد و به احتمال بروز انواع سندرم ها نظیر فیشر، والنبرگ، گلین باره در این بیماران اشاره نمود. زالی در ادامه به مطالعه ۷۵۰ بیمار کرونایی در بیمارستان شهدا و علایم نورولوژیک آنان اشاره نمود که در این مطالعه؛ ۱۲ درصد سرگیجه و عدم تعادل، ۵ درصد استروک و سکته که غالباً جوان و زیر ۵۰ سال بودند که شدید و بدون پاسخ به درمان بود و ۲۲ درصد اختلالات بویایی و ۳۰ درصد هم اختلالات روانشناختی مشاهده شد. فرمانده ستاد مقابله با کرونا در کلانشهر تهران یکی از مهم ترین بحث های مهم در کووید ۱۹ را بروز اختلالات روانشناختی همچون اضطراب، افسردگی و اختلالات خلقی و… عنوان نمود که در بیماران با سابقه یک یا دو بار ابتلاء به کووید ۱۹ علایم روانشناختی بسیار افزایش داشته است. وی تصریح کرد: با عنایت به ناشناخته بودن خصوصیات و بروز جهش ها و موتاسیون های جدید در کووید ۱۹، نیازمند شناخت عمیق تر از این بیماری با استفاده از یافته های تصویربرداری و کالبدشکافی هستیم تا این شناخت عمیق تر نسبت به بیماری و درگیری سیستم عصبی مرکزی به ما کمک نماید تا عوارض ناشی از بیماری بخصوص عوارض نورولوژیک آنکه متأسفانه در مرگ و میر و کاهش کیفیت زندگی بیماران تأثیرگذار است را کاهش دهیم. زالی در خاتمه سخنان خود از دست اندرکاران برگزاری این وبینار قدردانی کرد و ابراز امیدواری کرد که سبب ارتقای عرضه خدمات درمانی به بیماران مبتلا به کووید ۱۹ شود.
منبع: سلامت
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب